Музыка болмыс 41 — музыкалық тіл элементтерін кездейсоқ және бір мезгілде есептелген генерациялаудың бірегей әдісімен музыкалық шығарманы жасауға арналған эксперименттік зерттеу жобасы. 

EEGERU заманауи музыкалық ансамблі мен bULt жұмыс тобының ::vtol:: қатысуымен өткізген эксперименті – кездейсоқ белгілердің мағынасына бірлесіп шолу жасау және олардан кейін дыбыс қабылдайтын пішінді тыңдау арқылы Шындықтың не екенін анықтау әрекеті.
Концепция кездейсоқтық философиялық ұғым және көркем құрал ретінде зерттеу тәжірибесіне негізделген; сызықтық уақыт пен субъект-объект қатынастары идеясына негізделген «болжаудың» логикасы мен нәтижелерін пайымдау.

Тоғыз өрісі бар тақтаның тарихы шумер-аккад мифологиясынан бастау алады, онда «Жел қожасы» деген аңыз бойынша, Энлиль құдайы адамдарға тақтаға жазылған өзгермейтін «Ұлы дүние заңын» көрсетті. Заң адамның мінез-құлқына ешқандай талап қоймады, бірақ әлемдік тәртіп құрылымын сипаттады, осылайша білімді алып жүрді және оны адам өмірінің барлық саласында іс жүзінде қолдануға болатын болды. 

Бірлескен пәнаралық шығармашылық топ зерттеуінің нәтижесі жазбаша нұсқауда бекітілген көркем шығарманың авторлық алгоритмін жасау болды. Перцептивті зерттеу ортасы акустикалық аспаптардың, электрон музыканың, техниканың бағдарламаланған дыбысының және жаңадан пайда болған әңгімені көмкеріп, оны бағыттайтын визуал-орындаушылық диапазон арқылы жасалады.

Болжау дәстүріндегі Құмалақ ашу санына қарай жоба үш бөлікке бөлінген. Құмалақшы тақтаға құмалақ ашады, түскен мәндер графикалық партитураға және миди хабарламаларға аударылады. Музыканттар экрандағы белгілерді оқи отырып, әрбір өріске қандай мән түсетініне қарай әрқайсы өз партиясын ойнай бастайды. Жобаның шу партиясы тік бағыттарға бекітілген басқарылатын екі дрон арқылы ұсынылған.

Экспериментал музыка концерті Ұлттық аспаптар музейінің күмбез залында 8 арналы кеңістіктік дыбыс жүйесінде өтеді. Бағдарламада ұсынылған негізгі музыкалық бағыттар атоналдық, нақты және алгоритмдік музыкаға сілтей отырып, жаңа дыбыстың авангардтық ізденісін ашады. 

Қобыз – Қорқыт-ата мифінің белгілерінің бірі – қобызшы Сәтқозы Мұхтардың (республикалық конкурстар, Конрад Аденауэр атындағы халықаралық стипендия және халықаралық ERASMUS сыйлығының лауреаты, 2021 жылдан бастап EEGERU заманауи музыкалық ансамблінің құрамында өнер көрсетеді) бірлесе отырып, жанды орындауында дебют жасайтын астаналық композитор qum.arna-ның атоналдық орындауының негізі болады. Әділ Қайырден өнер көрсететіні туралы былай дейді: «Басында менде бос және тартымды гараж интерфейсі болды және бұл салада ешқандай білімім жоқ еді. Бірақ маған музыкамен айналысатынымды айтты (қобыз менің жеке өмірімді сақтау әрі жауаптар құралы болатыны да айтылды) және жауаптар), мен аккордқа қатысты керісінше жүруді шештім. Телефон құлаққаптарын ғана қолдана отырып, мен бірнеше жыл бойы дыбыс жаздым, кестім, дыбыспен ойнадым, кейінірек бұл бағыт «атональды музыка» деп аталды. Орындауға дайындық тәжірибесі аспапқа, оның дыбысына жақындау мүмкіндігі болды. Аспапты үйренуге тәлімгер болған – Сәтқозы.

«Қорқыт-ата» сталактитті үңгірі, «Алтынемел» ұлттық саябағындағы Айғайқұм, Қызылорда облысы, Жосалы ауылының маңында орналасқан үрмелі аспан сынды киелі жерлерге экспедиция кезінде түсірілген дала жазбалары негізінде Kokonja лайв ойнайды. Korkut Ata – Оңтүстік Қазақстанға зерттеу сапарында туған лайв. Бұл аймақта Қорқыт ата үңгірі, жел органы және әнші төбе сияқты бірегей акустикалық кеңістіктер мен қасиетті орындар бар. Kokonja кеңістік дыбыс сетап бойынша композицияға енетін дала жазбаларын жинады.

Хуншо Фань (Манчестер) бағдарламасының хедлайнері нақты уақыт режимінде композиция құра отырып, инструменталиспен өзара әрекеттесетін нейрон желісі алгоритміне негізделген домбыра орындаушысының қатысуымен қойылым ұсынады. Conversation in the Cloud – бір музыкант адам мен ИИ-музыкантына арналған тірі мультимедиялық композиция. Екі музыканттың әңгімесі музыка арқылы шындық пен виртуалдың тоғысқан жерінен басталады. Содан кейін жанды дауыста орындап жатқанда екі музыкант бір-бірінің музыкасы негізінде импровизациялау арқылы өз мүмкіндіктерінің шегін арттырады. Ақырында, диалог тереңдеген сайын екі әлем бірте-бірте араласады. ИИ-музыкант – терең нейрон желілері және адам денесінің қалпын бағалау сияқты машиналық музыканы ойнатуды жақсарту үшін көптеген машиналық оқыту әдісін қолданатын кешенді жүйе. Осылайша, жанды мультимедия мен екі музыкант орындауының үйлесімі көпөлшемді музыкалық әңгіме құрады.

Дайын орталар (Prepared Surroundings) – ТМД аймағындағы музыкалық немесе дыбыс мәдениеті саласындағы ең біртүрлі тұрақты шаралардың бірі. Ресми түрде «Экспериментал дыбыстың жыл сайынғы халықаралық фестивалі» деп аталады. Оны энтузиастар тобы құрып, алғаш рет 2009 жылы Мәскеудегі ҰЗӨО-да (Ұлттық заманауи өнер орталығында) атақты куратор Виталий Пацюковтың демеушілігімен өтті. Содан бері 13 жыл — 13 фестиваль өтті. Бұл әуел бастан «Джон Кейджге бейресми құрмет» деп аталатын тұжырымдамасы бар шара болды. Джон Кейдж – XX ғасырда экспериментал музыканы анықтаған композитор. Қатысушылардан кейдж парадигмасы бойынша әрекет ету, бірақ оны XXI ғасыр шындықтарына сай түсіндіріп, өзгерту сұралды. ДО Кейдж кеңінен танымал еткен «дайын» ​​аспаптар логикасына сай жұмыс істейді. Дегенмен біз о бастан-ақ абстрактілі тәсілді мәлімдейміз. Дайын объектілер, орталар, конструкциялар. Біздің көрсетілімдерде көрерменді осылар күтіп тұр. Мұны схемалық түрде түсіндірудің ең оңай жолы: Объект – автордың алдындағы нәрсе, Орта – автордың айналасындағы нәрсе, Конструкция – автордың ішіндегі ментал құрылыс. Белгілі бір мағынада ДО – өзінше бір шығармашылық волюнтаризмнің бір түрі. Авангард ішіндегі авангард. Эксперимент сахнадағы сынақтар мен түбегейлі эксперименттерге арналған орын. Фестивальді осы жылдар бойы бақылап жүргендер оның не әкелетінін біледі. Кейде музыкадан тым алыстап кеткендей болдық. Иә, бірақ осылай ғана ДО орысша сөйлейтін кеңістіктегі дыбыс мәдениетінің алғашқы фестивалі болды. Шынында да, электро-акустикалық импровизациядан біз сенсорға, лазерге, роботқа, таблетка жұтуға және рояльды өртеуге, қала дыбысын тыңдап серуендеуге, тура сахнада саңырауқұлақтарды жарып, химиялық эксперименттер жасауға, бас-аяғы жоқ композицияларға, эфир, сәулет, галерея көрмелерін ұстауға, зағип жандарға эхолокация үйретуге, акупунктураға, түрлі тақта және басқа ойындар, микрочип арқылы бағдарламалау және иттермен билеу және тағы басқасына көштік. Бізге әлемнің әр түкпірінен артистер келіп, осы жылдар ішінде «ДО» дыбыс өнері саласындағы коммерциялық емес өнер қауымдастықтары арасында мәдени алмасу болған бірегей шара болып шыға келді. «ДО» халықаралық дыбыс тамырының бір бөлігіне айналды. 

Фестиваль өзінің ұзақмерзімді тарихында біраз өзгерді. Сәрсенбі күнгі камералық концерттерден бастап, айлар бойы әртүрлі қала мен елдегі бір-бірімен байланысты шаралар тізбегіне дейін. «ДО» экспериментал өнерге арналған, сондықтан өздерінің бейнелеу формаларымен еркін тәжірибе жасаай алады. Биыл біз тек екі камералық шараны ұсынбақпыз, екеуі де Қазақстанда, Алматыда алғаш рет өтеді. Бұл бір жағынан қазақ жұртшылығына фестивальдің тұсаукесері болса, екінші жағынан толыққанды фестиваль. ДО-2022. Бірнеше тұрақты қатысушы сәрсенбі күні дәстүрлі концертте дайындалған қойылымдарын көрсетеді. Ал бейсенбі күні деректі фильм көрсетілімі, суретшілердің тұсаукесері және пікірталастары бар фестиваль тарихына арналған шағын конференция өтеді. Фестивальді Қазақстанда көрсетудің бірегей мүмкіндігін жасап отырған  «Целинный» заманауи мәдениет орталығына алғыс айтамыз.      

Әлем өзгеріп жатыр, онымен бірге фестиваль де өзгеріп келеді, бірақ біздің ұранымыз өзгермейді:
«Қатысушылар дайын объектілермен, орталармен, конструкциялармен қалай жұмыс істеу керек екенін көрсетеді». 

ДО-2022 кураторы: Сергей Касич